Vektörler YGS

VEKTÖRLER:

İki çeşit fiziksel büyüklük vardır.

1. Scaler Büyüklükler: Bir rakam ve bir birim ile gösterilen büyüklüktür. Doğrultusu ve yönü bulunmayan değerlerdir. Fizikte karşılaştığımız kütle, hacim, özkütle, zaman, iş, güç, enerji scaler büyüklükte değerlerdir.

2. Vektörel Büyüklükler: Ölçülebilen bir büyüklüğün yanında doğrultusu ve yönü de bulunan büyüklüklerdir. Yer değiştirme, hız, ivme, kuvvet, elektrik alanı, magnetik alan birer vektörel büyüklüktür.
Hareket eden bir araç için; harekete başladığı yerin, hareket doğrultusunun, aracın nereye gittiğinin ve hızının büyüklüğünün belirtilmesi gerekir. Buna göre bir büyüklüğün vektör olabilmesi için;
1. Yönü
2. Doğrultusu
3. Şiddeti
4. Başlangıç noktası
bilinmesi gerekir. Bir büyüklüğün vektör olduğunu gösterebilmek için üzerine ok işareti konulur.

1. Yönü = + X yönünde
2. Doğrultusu = X doğrultusu
3. Şiddeti = A-B nin büyüklüğü
4. Başlangıç noktası = A noktası

VEKTÖRLERİN ÖZELLİKLERİ :

• Bir vektörün yönünü, dogrultusunu ve siddetini degistirmeden ve ilk durumuna paralel olmak sartiyla istenilen bir noktaya tasiyabiliriz.
• 180 derece yönü degistiren bir vektörün isareti de degisir.Yada isareti degisen bir vektörün yönü degismis demektir.
• Vektörel bir büyüklügün bir sayi ile çarpimi yada bölümü yine bir vektördür.
• Yönü dogrultusu ve siddeti ayni olan vektörler esit vektörlerdir.Bu üç özellikten birisi farkli olursa bu vektörler kesinlikle farkli vektörlerdir.

K ile L aynidir.Fakat Mnün yönü zit oldugundan K ve L kesinlikle farklidir.(K = L = -M) Scaler büyüklerde matematik islemleri kullanirken vektörler büyüklerde farkli bir matematik islemi kullanir.

VEKTÖRLERİN TOPLANMASI :

Iki yada daha fazla vektörün yaptigi etkiyi tek basina yapabilen vektöre bileske vektör denir.R ile gösterilir

Sekildeki A ve B vektörlerinin toplami olan A+B vektörü paralelkenar metodu ile çizilmistir. A ve B vektörlerinden karsilikli paralel çizgiler çizilerek, bir paralelkenar olusturulur. Çizilen kösegen vektörlerin bileskesidir.

Sekildeki A ve B vektörlerinin toplami olan A+B vektörü uçuca ekleme metodu ile çizilmistir. A ve B vektörlerinden biri paralel olarak digerinin ucuna tasinir ve ilk vektörün baslangicindan son vektörün ucuna çizilen vektör bileske vektördür.

VEKTÖRLERIN DIK BILESENLERINE AYRILMASI

Her vektör birbirine dik iki bilesene ayrilabilir. Yani A vektörü öyle iki vektöre ayrilir ki , bu vektörler birbirine dik ve bileskeleri yine A vektörüdür. Yandaki animasyonda F vektörünün x ve y bilesenleri, F nin x ve y eksenlerindeki izdüsümleri çizilerek bulunuyor.